PAŁAC W LUBASZU


XIX-wieczny poeta, pisarz, publicysta, krytyk literacki, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i wreszcie uczestnik powstania listopadowego Lucjan Hipolit Siemieński napisał legendę "Zaklęty Zamek w Lubaszu". Z jej treści wynika, że przed wiekami w Lubaszu znajdował się zamek, nieopodal którego stał kościół oraz dzwonnice. Jednakże z uwagi na gniew nieba za zbrodnie dziedzica, zarówno zamek, jak i kościół zapadły się w przepaść, a na pamiątkę tych wydarzeń wyrósł dąb, który daje świadectwo minionych wydarzeń.

Oczywiście opowieść ową należy traktować z przymrużeniem oka, jednak legenda istnieje i z pewnością dodaje kolorytu małej ojczyźnie. Stanowi także pretekst do przypomnienia w krótkich słowach historii istniejącego pałacu w Lubaszu.

Udokumentowane źródła historyczne wspominają o Lubaszu już w XIII wieku. Wówczas wieś należała do wielkopolskiego rodu Lubaskich. Trudo stwierdzić czy jakakolwiek budowla znajdowała się w miejscu obecnego pałacu. Wiadomo natomiast, że w parku dworskim znajdują się ślady grodziska stożkowego datowanego na XIII – XIV wiek ze śladami wałów oraz fosy. Trzy wieki później pierwotni właściciele majątek swój oddali pod władanie Gorajskim (Gorayskim). Niestety na podstawie posiadanych informacji nie udało się ustalić, która linia tej rodziny wzniosła w 1564 roku drewniany dwór. Wiadomo natomiast, że prawie 200 lat później, a dokładnie w 1756 roku, ówczesny wojewoda kalski Wojciech Miaskowski h. Bończa dokonał gruntownej przebudowy i drewniany dwór został zastąpiony budowlą murowaną. W 1831 roku spadkobierczyni właścicieli Miaskowskich sprzedała majątek Józefowi Szułdrzyńskiemu h. Zadora. Po nim Lubasz odziedziczył syn Zygmunt, działacz społeczny i gospodarczy, który zmarł w 1918 roku w Bolechowie koło Poznania, a pochowany został w Lubaszu. Ostatnia przebudowa pałacu nastąpiła w 1911 roku, a właściciele mieszkali w nim do 1939 roku.

Obecnie pałac w Lubaszu jest budowlą o wysokim podpiwniczeniu, wzniesiony w kształcie litery "L". Frontową elewację zdobią podcienia wsparte na 10 kolumnach, które podtrzymują okap dachu. Główne wejście poprzedzone jest schodami, a drzwi wejściowe okalają dwie pary przyściennych kolumn. Nad wejściem umieszczony jest herb Szułdrzyńskich Zadora. Elewację tylną zdobi okazały, czterokolumnowy ganek, na którego szczycie znajduję się trójkątne ozdobne zwieńczenie.
Marcin Dudziak
GOK w Lubaszu



Wcześniejszy materiał

Redakcja Czarnkow.INFO: 64-700 Czarnków, os. Parkowe 21/37, tel/fax 600 545 261, czarnkow.info@onet.pl
© Marcin Małecki Jacek Dutkiewicz 2004-2024. Wszelkie prawa zastrzeżone.