JOWISZ I SATURN ZNOWU RAZEM


Koniunkcja to zjawisko astronomiczne polegające na tym, że co najmniej dwa obiekty obserwowane z konkretnej perspektywy (np. z Ziemi) ulegają zbliżeniu. W poniedziałek, 21 grudnia, 2020 roku dojdzie do koniunkcji Jowisza z Saturnem. Planety po raz pierwszy od setek lat miną się w ekstremalnie małej odległości kątowej.

Najczęstszym uczestnikiem koniunkcji bywa zazwyczaj Księżyc, który oglądany z ziemskiej perspektywy praktycznie każdej nocy znajduje się w innym miejscu na firmamencie. Z tego powodu w ciągu pełnego cyklu orbitalnego spotyka najrozmaitsze obiekty na swojej drodze i się do nich zbliża. Nieco rzadziej zdarzają się koniunkcje planet, a zbliżenia między gwiazdami pozostają z kolei nierealne do zaobserwowania.

W poniedziałek, 21 grudnia 2020 roku, na zachodnim niebie Jowisz spotka się z Saturnem. To jednak spotkanie pozorne, widoczne tylko i wyłącznie na ziemskim niebie. Pomiędzy gazowymi gigantami, obserwowanymi z Ziemi, zrobi się naprawdę ciasno. Obydwa obiekty zajmą obszar o rozmiarach 5 razy mniejszych od tarczy Księżyca w pełni. Z tego powodu trudno oprzeć się wrażeniu, że lada chwila dojdzie do ich zderzenia. Na szczęście to tylko złudzenie, gdyż w rzeczywistości odstęp między Jowiszem i Saturnem wyniesie ponad 740 milionów kilometrów.

Do podobnego zbliżenia z udziałem gazowych gigantów dochodzi na nieboskłonie średnio co dwadzieścia lat. Ostatni raz planety te spotkały się w 2000 roku, lecz było to spotkanie na tyle dalekie, że zmieściłby się pomiędzy nimi Księżyc, nawet gdyby powiększono go dwa razy. Krótko mówiąc, tamto spotkanie nie było tak spektakularne, jak to poniedziałkowe. Ostatnie takie odbyło się w czasach Galileusza, który najprawdopodobniej nie zwrócił nawet na nie uwagi, ponieważ planety znajdowały się dość blisko Słońca, a przy tym ginęły w jego blasku. Nieco więcej szczęścia mogli mieć obserwatorzy, którzy próbowali je wypatrzyć w 1226 roku, jednak biorąc pod uwagę fakt, że teleskop wynaleziono o wiele później, zapewne przeprowadzono tylko goło oczne obserwacje, które nie zapisały się na kartach historii. Najwyraźniej ludzie mieli wtedy zupełnie inne priorytety. Wobec przedstawionych danych samoistnie nasuwa się pytanie o to, kiedy nastąpi kolejne równie spektakularne zbliżenie między planetami. Z odpowiedzią przychodzi program komputerowy Stellarium. Trochę zabawy w podróżnika w czasie doprowadzi nas do daty 15 marca 2080 roku. Wtedy jeszcze przed wschodem Słońca nad południowo - wschodnim horyzontem pojawi się po raz kolejny widowiskowe złączenie obydwu planet.
SÅ‚awomir Matz
Gwiazdy w dłoniach


Fot. Mateusz SÅ‚owik

Redakcja Czarnkow.INFO: 64-700 Czarnków, os. Parkowe 21/37, tel/fax 600 545 261, czarnkow.info@onet.pl
© Marcin MaÅ‚ecki Jacek Dutkiewicz 2004-2024. Wszelkie prawa zastrzeżone.