KULTUROWY KRAJOBRAZ POWIATU
Na terenie powiatu czarnkowsko - trzcianeckiego znajduje się wiele cennych przyrodniczo obszarów, dlatego też dla ich ochrony oraz dla utrwalenia mało zmienionych przez człowieka swoistych cech krajobrazu, utworzono różne formy ochrony: parki narodowe, rezerwaty przyrody, obszary chronionego krajobrazu czy też pomniki przyrody.
W granicach powiatu czarnkowsko - trzcianeckiego (część gminy Krzyż Wielkopolski) znajduje się
Drawieński Park Narodowy, utworzony w 1990 r. Park o powierzchni 11.535,66 ha, położony jest na terenie trzech województw: lubuskiego, zachodniopomorskiego i wielkopolskiego. Stanowi malowniczy fragment Równiny Drawskiej zajęty przez zwarty kompleks leśny Puszczy Drawskiej. Powierzchniowo dominują lasy - buczyny, łęgi olszowe i bory sosnowe. Charakterystycznymi elementami przyrody parku są też łąki śródleśne, torfowiska i jeziora rynnowe.
Formą ochrony są również rezerwaty przyrody. Obejmują one obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, zwierząt i grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi. Na terenie powiatu czarnkowsko - trzcianeckiego znajdują się dwa rezerwaty przyrody:
Wilcze Błoto - rezerwat florystyczny w gminie Wieleń, o powierzchni 3.27 ha, utworzony w 1968 r. w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych zbiorowisk roślinności bagiennej i torfowiskowej oraz
Źródliska Flinty - rezerwat fitocenotyczny w gminie Czarnków i Budzyń (powiat chodzieski), o powierzchni 44,83 ha, utworzony w 1998 r. w celu zabezpieczenia niezakłóconego przebiegu procesów zachodzących w ekosystemach: leśnym, zaroślowym, bagiennym, wodnym i torfowiskowym wraz z ich całym bogactwem i różnorodnością biotyczną, w tym w szczególności zachowanie źródliskowego charakteru obszaru jeziora Niewiemko oraz stanowisk chronionych gatunków roślin.
Obszary chronionego krajobrazu to tereny objęte ochroną ze względu na walory przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe oraz zróżnicowane ekosystemy, odznaczające się niewielkim stopniem zniekształcenia środowiska przyrodniczego, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z masową turystyką i wypoczynkiem lub istniejące albo odtwarzane korytarze ekologiczne. Od parków krajobrazowych różnią się większą dopuszczalnością działań gospodarczych, które ogranicza jedynie konieczność zachowania w równowadze istniejących walorów. Na terenie powiatu czarnkowsko - trzcianeckiego znajdują się liczne obszary chronionego krajobrazu. Największym z nich jest
Dolina Noteci - obszar o powierzchni 68,84 ha, utworzony w 1989 r., zlokalizowany w granicach powiatu czarnkowsko - trzcianeckiego (gminy Lubasz, Czarnków, Wieleń, Trzcianka), pilskiego, wągrowieckiego i chodzieskiego. Stanowi ważną ostoję wielu gatunków ptaków oraz trasę ich migracji. Jest naturalnie wyrzeźbionym przez wody topniejącego lodowca obniżeniem terenu o szerokości 3 - 6 km, którego środkiem płynie rzeka Noteć. Charakteryzuje się krajobrazem łąkowo - polno - osadniczym. W samej pradolinie rzeki przeważa system łąkowy tzw. nadnoteckie łęgi, które mają duże znaczenie dla gospodarki hodowlanej. Kolejnym chronionym obszarem jest
Puszcza Notecka - obszar o powierzchni 58,17 ha, utworzony w 1989 r., zlokalizowany w granicach powiatu czarnkowsko - trzcianeckiego (gmina Czarnków, Wieleń, Połajewo, Lubasz, Drawsko), szamotulskiego, obornickiego i międzychodzkiego. Obejmuje część Pojezierza Poznańskiego i Kotliny Gorzowskiej, w skład obszaru wchodzi znaczna część Puszczy Noteckiej. Charakteryzuje się krajobrazem leśnym urozmaiconym jeziorami, torfowiskami i polami wydmowymi.
Puszcza nad Drawą to kolejny obszar chronionego krajobrazu o powierzchni 62,20 ha, utworzony w 1989 r. Zlokalizowany jest w granicach powiatu czarnkowsko - trzcianeckiego (gmina Wieleń, Krzyż Wielkopolski, Trzcianka) oraz wałeckiego. Teren ten zajmuje zlewnia rzeki Drawy. Wyróżnia się ekosystemami wodnymi związanymi z licznie występującymi jeziorami i źródłami. Przeważa krajobraz leśny z dominacją drzewostanów sosnowych.
Dolina Warty i Dolnej Noteci o powierzchni 31.766,3 ha to obszar chronionego krajobrazu utworzony w 2003 r. Zlokalizowany w granicach powiatu czarnkowsko - trzcianeckiego (gmina Drawsko), międzyrzeckiego, międzychodzkiego, strzelecko - drezdeneckiego i gorzowskiego. Do urokliwych obszarów chronionego krajobrazu zalicza się również
Puszcza Drawska o powierzchni 46.256,86 ha. Obszar ten utworzony w 2003 r. zlokalizowany jest w granicach powiatu czarnkowsko - trzcianeckiego (gmina Krzyż Wielkopolski) oraz strzelecko - drezdeneckiego. Obejmuje kompleksy leśne Równiny Drawskiej.
Na obszarze powiatu czarnkowsko - trzcianeckiego znajduje siÄ™ ponadto
186 pomników przyrody. Większość stanowią drzewa lub grupy drzew (w przeważającej ilości dęby, poza tym buki i mniej liczne przykłady topoli, wiązów, sosen, klonów, lip i wierzb). Występują też głazy narzutowe. Pomniki przyrody są pojedynczymi tworami przyrody żywej i nieożywionej o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historyczno - pamiątkowej i krajobrazowej. Są ważnym elementem składowym krajobrazu, podnosząc jego piękno i zwiększając różnorodność.
Starostwo Powiatowe w Czarnkowie