ZABYTKI ARCHEOLOGICZNE ZE STAJKOWA


W styczniu br. Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków przekazał w depozyt do zbiorów Muzeum Ziemi Czarnkowskiej w Czarnkowie zabytki archeologiczne w postaci urny (popielnicy) oraz 5 miniaturowych naczynek nazywanych przez archeologów przystawkami. Odkryte one zostały w miejscowości Stajkowo, w gminie Lubasz, w powiecie czarnkowsko - trzcianeckim.

Zabytki archeologiczne sprzed 3 tysięcy lat, które stanowią pozostałości po zniszczonym grobie ciałopalnym należącym do ludności kultury łużyckiej, zostały przekazane przez Wiesławę Karlińską ze Stajkowa. Od lat przechowywane były jako pamiątki w zbiorach rodziny Klawek mieszkającej w gospodarstwie w Stajkowie należącym niegdyś do rodziny Pieperów (tzw. Piprowizna). Pani Wiesława wiedząc o tym, że zabytki archeologiczne posiadają znaczną wartość naukową i historyczną, wyraziła chęć ich przekazania do muzeum w Czarnkowie. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa muzeum powiadomiło o tym zdarzeniu wojewódzkiego konserwatora zabytków, który przyjął zgłoszenie o odkryciu i przeprowadził oględziny tych zabytków. Niezwykle pomocna dla muzealników okazała się możliwość przeprowadzenia wywiadu z panią Wiesławą, która podzieliła się szczegółowymi informacji na temat okoliczności odkrycia przedmiotów i miejsca ich przechowywania. Naczynia gliniane ze Stajkowa zostały odkryte prawdopodobnie na początku XX wieku. Nie sposób w tym momencie pominąć Antoniego Klawka ze Stajkowa, dziadka pani Wiesławy - powstańca wielkopolskiego oraz jego córki Stefanii Klawek, cenionej nauczycielki matematyki z Rogoźna, którzy z wielkim poszanowaniem podchodzili do historii i tradycji regionu oraz zabezpieczyli odkryte zabytki przed całkowitym zniszczeniem. Ponadto dzięki zachowanym w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu zapiskom źródłowym z XIX wiadomo, że na terenie dawnego majątku ziemskiego w Stajkowie odkrywano groby z urnami. Ówczesny właściciel młyna Otto Pieper miał w posiadaniu popielnicę wraz wyposażeniem grobowym.

Kultura łużycka zamieszkiwała niemal całe terytorium ziem polskich (z wyjątkiem północno - wschodnich skrawków tego obszaru) w okresie od 1300 do 400 r. p. n. e. i należała do kręgu kultur pól popielnicowych, którego nazwa pochodzi od rozległych ciałopalnych wielopokoleniowych cmentarzysk składających się z płaskich grobów w postaci urn (popielnic) z prochami zmarłych pochodzących z kremacji. Urny często nakrywano misą, czerpakiem lub płaskim kamieniem. Wyposażenie grobu stanowiły dodatkowe naczynia tzw. przystawki oraz zabytki metalowe (ozdoby), rzadko narzędzia i akcesoria kosmetyczne. Między Czarnkowem a Wieleniem można zarejestrować znaczne zagęszczenie stanowisk archeologicznych odpowiadających kulturze łużyckiej z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. W koncentrację tych stanowisk wpisuje się również odkrycie ze Stajkowa, które wzbogaca wiedzę na temat najstarszego osadnictwa na tym terenie. Bardzo serdecznie dziękujemy Wiesławie Karlińskiej za przekazanie zabytków archeologicznych do zbiorów naszego muzeum.
Romka Bartkowiak
Muzeum Ziemi Czarnkowskiej

Redakcja Czarnkow.INFO: 64-700 Czarnków, os. Parkowe 21/37, tel/fax 600 545 261, czarnkow.info@onet.pl
© Marcin MaÅ‚ecki Jacek Dutkiewicz 2004-2024. Wszelkie prawa zastrzeżone.